Geachte lezer,
De afgelopen twee jaar werden gekenmerkt door een aantal omstandigheden, waardoor de verslaglegging over 2021 zodanig werd vertraagd dat die in het vergeetboek dreigde te raken. Dit verzuim wordt in het voor u liggende stuk hopelijk goedgemaakt.
In 2021 had de Adviesraad, zoals iedereen, nog steeds te maken met de beperkende maatregelen vanwege de coronapandemie. Dit had evenals in 2020 grote invloed op het functioneren van de adviesraad, in de zin dat het digitaal bijeenroepen van de werkkamers slechts in een enkel geval succes had. Ook kon er vrijwel uitsluitend digitaal vergaderd worden, wat niet ten goede kwam aan de uitwisseling van gedachten en ideeën.
In het najaar van 2021 werd een interne evaluatie gehouden aan de hand van een aantal onderwerpen. Er werden ook zaken aangedragen die de organisatie betreffen; deze zullen bij de brede evaluatie in 2023 aan de orde komen.
In februari 2022 namen de toenmalige voorzitter en een vijftal leden afscheid bij het aflopen van hun zittingsperiode, en zag de Adviesraad zich geplaatst voor de opgave om met een halve bezetting door te gaan en tegelijkertijd een nieuwe voorzitter te vinden, en nieuwe leden te werven. De nieuwe voorzitter werd gevonden in de persoon van Ada Overwater. Aldus werd 2022 werd een jaar van transitie, met een gedeeltelijk nieuwe bezetting en onder een nieuwe voorzitter. De Adviesraad ging op zoek naar een nieuwe werkwijze en andere opzet van de werkkamers. In het vervolg wordt er gewerkt aan de hand van thema’s in (voorlopig) twee werkgroepen. Overigens is het ledental van de Adviesraad nog steeds niet op volle sterkte, en zal er in 2023 verder geworven worden.
Tegelijkertijd kwam, als gevolg van het landelijke politieke proces en mede door interne veranderingen binnen het ambtenarenapparaat, de stroom adviesaanvragen van gemeentezijde bijna tot stilstand. Dit bood ons de gelegenheid te werken aan een nieuwe opzet van informatie ophalen bij de burger, met behulp van dialoogtafelgesprekken.
Jammer genoeg moest het eerste gesprek, gepland voor 3 november met als thema ‘Rondkomen in de huidige tijd’ worden afgeblazen wegens gebrek aan deelnemers. De korte voorbereidingstijd heeft zeker een rol gespeeld, en wij bezinnen ons op een vervolg: in eerste instantie zal de informatie worden opgehaald bij de gemeente, in tweede instantie bij deskundigen en in derde instantie bij de burger.
In 2021 heeft de Adviesraad de volgende gevraagde adviezen uitgebracht :
- Grip op de Wmo’: Ons advies luidde onder meer om vooral ook zélf als gemeente de stofkam te halen door de huidige besteding van de financiële middelen in het sociaal domein door onder meer kritisch te kijken naar: gebruik van middelen, efficiënt werken, (overbodige) uitgaven, inhuur van derden, mogelijke bureaucratische processen in de gemeente zelf. Om draagvlak te krijgen voor de maatregelen, zou de gemeente zelf het goede voorbeeld moeten geven.
- Lokale Inclusie Agenda: ons advies was om toch vooral als gemeente zelf de regie bij de diverse initiatieven in het kader van de LIA te houden, om te voorkomen dergelijke initiatieven zouden verzanden in onduidelijkheid.
- Beleidsplan Schuldhulpverlening: in ons advies stelden wij, naast de positieve elementen die het plan bevat, onder meer dat de nagestreefde doorlooptijd in onze optiek nog te lang was, aangezien hulpzoekenden in die periode nog grotere schulden konden opbouwen.
- Kadernota Inburgeringswet: De Adviesraad heeft een aantal specifieke vragen gesteld en aanbevelingen gedaan zoals het tegengaan van bij elkaar plaatsen van nieuwkomers. Pas in 2e instantie werden onze vragen beantwoord. Wij wachten de implementatienota af.
- Nieuwe verordening Handhaving Participatiewet, een citaat uit ons advies: ‘Er dient volgens ons wel een menselijke maatvoering te zijn. Wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken als ware het dat een ieder die gebruik maakt van een bijstandsuitkering of uitkering in het kader van de participatiewet, al op voorhand verdacht is, en wordt aangemerkt als (potentieel) fraudeur. Dat kan en mag niet de bedoeling zijn. Wij verwijzen naar de recente affaire rond de Toeslagenwet, waar wantrouwen jegens de burger onnoemelijk veel schade heeft veroorzaakt, niet in het minst aan het vertrouwen in de overheid.’
In 2022:
- Regiovisie Beschermd Wonen en Maatschappelijke opvang, citaat: ‘Als er regionaal verplicht samengewerkt moet gaan worden door de Zeeuwse gemeenten, dan zullen die door goede onderlinge contacten en monitoring, en opheffen van belemmeringen die de AVG meebrengt dit risico kunnen beteugelen.’
- Energietoeslag: ons advies in dezen, om de toeslag in maandelijkse bedragen uit te keren, is niet overgenomen omdat dit op belastingtechnische bezwaren stuitte.
Ongevraagde adviezen uitgebracht in 2021 en 2022:
Toekomstbestendigheid Jeugd, wat naast ons eerder uitgebrachte ongevraagde advies “Preventie” verwerkt is in het project ‘Opgroeien in een kansrijke omgeving’. (2021)
- Groene Schoolpleinen, een pleidooi voor meer groen en minder stenen om zo onze jeugd dichterbij de natuur te brengen. (2022)
- Herindicatie Wmo, uitgaand van de opvatting dat cliënten met een onomkeerbare beperking niet nodeloos belast dienen te worden met een jaarlijkse indicering. Hierop moet de Adviesraad nog een inhoudelijke reactie ontvangen op het moment van schrijven.
Veel elementen van onze adviezen zijn overgenomen en verwerkt in de uiteindelijke plannen, en het doet ons deugd om te zien dat ook in bijvoorbeeld de recente raadsbrief inzake ‘Laat ze niet verzuipen’ gerefereerd wordt aan ons toenmalige advies Preventie, dat pleitte voor invoering van het IJslands model en wat eilandelijk is ingevoerd als OKO.
Ook is de Adviesraad in 2022 betrokken bij de inventarisatie van de mogelijkheid tot inrichten van een zg. TEJO-huis, een laagdrempelig inloophuis voor jongeren met problemen, met mede als doel duurdere geïndiceerde zorg voor de betrokken jongeren te vermijden. Dit proces loopt nog.
Ter informatie van de leden van de Adviesraad zijn er diverse presentaties geweest door onder meer het Zelfregiecentrum door de Stichting Hersteltalent, Stichting TEJO-huis, en diverse beleidsadviseurs. Daarnaast zijn een aantal leden naar presentaties geweest, zoals bijvoorbeeld “Verward Gedrag’.
Vooralsnog hopen wij in 2023 uitvoering te kunnen geven aan de ambities in ons werkplan; in combinatie met de uitvoeringsagenda van de gemeente zal het aantal adviezen ongetwijfeld toenemen ten opzichte van het afgelopen jaar. Ook zal de voor najaar 2021 geplande brede evaluatie plaatsvinden.
Zierikzee, 23 februari 2023
Ada Overwater
Voorzitter